BUDOWA DOMU HANDLOWEGO W RZESZOWIE

Kamienica przy ul. Grunwald..." /> „U Gottmana kupisz wszystko” – historia najsłynniejszego w Rzeszowie domu handlowego |

Kontrast:
A
A
A
pl en uk de
Dodano: 28.03.2024

„U Gottmana kupisz wszystko” – historia najsłynniejszego w Rzeszowie domu handlowego

Rzeszowska kamienica przy ul. Grunwaldzkiej, to na pierwszy rzut oka budynek jak wiele innych. Jedynie napis na frontowej elewacji „I. Schaitter i Spółka”, może zasugerować nam coś z jej historii.

BUDOWA DOMU HANDLOWEGO W RZESZOWIE

Kamienica przy ul. Grunwaldzkiej 6 powstała w latach 1937 – 1938, za sprawą Michała Gottmana. Prowadził on sklep, jednak ze względu na wzrastające ceny najmu, postanowił wybudować własny lokal. Nowa siedziba miała większą powierzchnię, a przede wszystkim więcej okien, które pozwalały na przygotowanie wystaw sklepowych. Całość wyposażono w nowoczesne rozwiązania, ułatwiające prowadzenie handlu. Asortyment sklepu był niezwykle bogaty. Może z tego właśnie powodu, pojawiło się określenie „u Gottmana kupisz wszystko”. Na sklepowych półkach znajdowały się produkty spożywcze (oliwa z Włoch, zagraniczna kawa i herbata, francuskie wina), dostępne były kosmetyki, artykuły medyczne, czy nawet sprzęt ogrodniczy, cement, aparaty fotograficzne i klisze. Z pewnością było w czym wybierać.

Ciekawostką jest fakt, że wpływ na to, gdzie stanął ostatecznie sklep, miała wpływ żona Marszałka Piłsudskiego. Gottman posiadał ziemię w okolicach Placu Farnego i na niej planował wybudować sklep. Aleksandra Piłsudska, zaprotestowała jednak jego budowie, tłumacząc swoją decyzję tym, że źle to wpłynie na widoczność nowopowstałego pomnika Lisa Kuli. W zamian za doznaną stratę, Gottmanowi zaproponowano wymianę działek.

 

 

ŚLADY CENTRALNEGO OKRĘGU PRZEMYSŁOWEGO W RZESZOWIE

Można się jednak zastanawiać, co słynny dom handlowy ma wspólnego z Centralnym Okręgiem Przemysłowym. Marcin Gottman otrzymał wsparcie finansowe na budowę kamienicy od Państwowych Zakładów Lotniczych. W zamian za to, w nowo powstałym budynku miały się znaleźć mieszkania, dla pracowników tej firmy. Zajmowały one górne kondygnacje budynku, a sklep mieścił się na parterze. Dlatego dziś zabytek ten, znajduje się na szlaku Centralnego Okręgu Przemysłowego. 

 

 

POWOJENNE LOSY SPÓŁKI HANDLOWEJ W RZESZOWIE

Prowadzenie handlu w okresie wojny było niezwykle trudnym zadaniem. Zdarzyły się  konfiskaty towarów. A sama kamienica, za wyjątkiem lokalu sklepowego została zajęta przez okupanta. Wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej interesy szły jeszcze gorzej. Nakładane na prywatny handel podatki, konfiskaty, a także przesłuchania pracowników odbiły się także na interesie Marcina Gottmana. Został on zmuszony do zamknięcia sklepu.

Warto dodać, że w czasie II wojny światowej właściciel „I. Schaitter i Spółka”, wystawiał fałszywe świadectwa pracy w jego sklepie. Tym samym przyczyniając się do uratowania kilku osób.

Spółka wraz z końcem 1949 roku, zakończyła swoją 170-letnią działalność. Dzień później została upaństwowiona. Tak zakończyły się losy słynnej, handlowej firmy w Rzeszowie. Dziś, jedyną pamiątką tamtych czasów, dawnej jej świetności, jest napis na budynku dawnego domu handlowego „I. Schaitter i Spółka”. Został przywrócony na swoje dawne miejsce w 1998 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

POCZĄTKI „I. SCHAITTER I SPÓŁKA” W RZESZOWIE

Początek długoletniej handlowej tradycji dał Jakub Holzer, urodzony w Tyrolu. W Rzeszowie pojawił się w 1780 r. i otworzył sklep szybko przynoszący zyski. Jego prowadzeniem zajęli się później synowie – Jan i Ludwik. W 1824 roku, sklep za sprawą wykupienia, trafia w ręce męża ich siostry – Tomasza Schaittera. Prowadzeniem sklepu zajął się jednak syn Ignacy, a później po założeniu spółki, otrzymał on nazwę „Tomasz Schaitter i Syn”. W kolejnych latach, firma przekazywana była z pokolenia na pokolenie, syn przejmował od ojca prowadzenie sklepu. Mały sklep kolonialny w Rzeszowie, szybko rozrósł się do dużego przedsiębiorstwa handlowego z niezwykle bogatą ofertą towarów. Sklep kilka razy zmieniał swoją lokalizację. W 1856 roku otrzymała nazwę „I. Schaitter i Spółka” (pozostała ona nie zmieniona do samego końca działalności).

Problemem pojawił się jednak tuż po zakończeniu I wojny światowej. Józef zmarł nie mając dzieci, a jego następca, a zarazem brat Ignacy nie miał żyjących potomków, którym mógłby powierzyć interesy. W roku 1928, zdecydował się on odsprzedać w całości firmę swojemu wspólnikowi Michałowi Gottmanowi.      

 

 

 

 

NIETYPOWA ATRAKCJA TURYSTYCZNA RZESZOWA

Na pewno wiele osób nie raz zadało sobie pytanie, co warto zobaczyć w Rzeszowie. Odpowiedzią na nie, niech będzie powyższy opis. Stolica województwa podkarpackiego ma wiele ciekawych zabytków, bogato opisywanych w przewodnikach. Jednak atrakcje Rzeszowa to nie tylko te najbardziej znane. Czasem warto przeczytać informacje o mało znanych obiektach, bo ich historia może być niezwykle interesująca. Tak jak to ma miejsce w przypadku kamienicy zlokalizowanej przy ul. Grunwaldzkiej 6.

 

 

 

ZDJĘCIE GŁÓWNE: Kamienica przy ul. Grunwaldzkiej 6 współcześnie. Fot. Bogdan Szczupaj, Pola Antonina Słomińska. Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa.

ZDJĘCIE 1: Odtworzony w 1998 roku szyld domu handlowego  „I. Schaitter i Spółka” na elewacji kamienicy przy ul. Grunwaldzkiej 6. Fot. Ludmiła Łapka Biuro Architekta Miasta.

ZDĘCIE 2: Kamienica przy ul. Grunwaldzkiej 6 współcześnie. Fot. Ludmiła Łapka Biuro Architekta Miasta.

ZDJĘCIE 3 i 4: Wystrój klatki schodowej. Na uwagę zasługują zachowane oryginalne materiały i rozwiązania zastosowane do wyposażenia tego wnętrza, takie jak lastrikowa posadzka, metalowa balustrada z drewnianym pochwytem, stolarka drzwiowa czy profile sztukatorskie.  Fot. Bogdan Szczupaj, Pola Antonina Słomińska. Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa.

Przeczytaj również

Jaki będzie szlak COP?

Jaki będzie szlak COP?

Na pierwszym spotkaniu roboczym, dotyczącym szlaku COP, omówiliśmy z Partnerami projektu założenia zadania i w... czytaj więcej

CO ŁOŚ MA WSPÓLNEGO Z COP? KILKA SŁÓW O RZESZOWSKIM MURALU

CO ŁOŚ MA WSPÓLNEGO Z COP? KILKA SŁÓW O RZESZOWSKIM MURALU

Samolot „Łoś”, w czasach swojej produkcji, uważany był za wysoko zaawansowany technicznie... czytaj więcej

Hotel Hutnik – najstarszy hotel w Stalowej Woli

Hotel Hutnik – najstarszy hotel w Stalowej Woli

Hotel Hutnik w Stalowej Woli to niezwykłe miejsce, którego początki związane są z... czytaj więcej